توانرو

سلامتی حق شما است برای آن تلاش کنید

توانرو

سلامتی حق شما است برای آن تلاش کنید

عفونت های مفصلی درسالمندان








عفونت های مفصلی شایع در سالمندان


بیماری در هر سنی سراغ انسان ها می آید اما بیماری هایی وجود دارند که خاص دوران سالمندی اند و در دوران جوانی به ندرت دیده می شوند.

آرتروز

اصطلاح عامیانه آرتروز، همان ساییدگی غضروف مفصلی است. غضروف انسان های از 35-30 سالگی تغییر می کند. این پدیده فیزیولوژیک و طبیعی است. در صورتی که فشار روی غضروف به مدت طولانی زیاد باشد، غضروف تخریب می شد و درد ایجاد خواهد شد. 

با افزایش شدت بیماری، درد و خشکی اندام هنگام برخاستن از خواب به آن اضافه می شود. خشکی اندام ها تقریبا نیم  ساعت طول می کشد و به مرور و با حرکت بیمار از بین می رود.
آرتروز درمان ندارد ولی راه هایی برای تسکین درد وجود دارد؛ مثلا بیماران به عضو دچار آرتروز فشار نیاورند و از داروهای غضروف ساز و مسکن ها استفاده کنند. البته مصرف طولانی مدت مسکن به هیچ وجه توصیه نمی شود. غضروف آسیب دیده معمولا در زانوهاست و برای کاهش درد و کم کردن فشار از روی زانو به بیماران توصیه می شود از توالت فرنگی، تخت و صندلی هنگام خواندن نماز یا خوردن غذا استفاده کنند.


علت آرتروز یا ساییدگی مفصل چیست.

در طول روز و به علت فعالیت های بدنی مفاصل بدن بطور مرتب در معرض ضربه قرار دارند و این ضربات مرتبا آسیب هایی را به آنها بخصوص به غضروف مفصلی وارد میکنند. بدن این آسیب ها را تا جایی که میتواند ترمیم میکند. پس در طول زندگی مفاصل بدن دائما در یک فرآیند آسیب و ترمیم قرار دارند.

گاهی اوقات شدت آسیب های وارده به مفصل بیش از قدرت ترمیم بدن است و یا به عللی قدرت ترمیم بدن کاهش یافته و نمیتواند آسیب های معمولی را مرتبا ترمیم کند. در این موارد غضروف مفصلی بتدریج خرابتر و خرابتر میشود و این شروع آرتروز است.

 

علائم ساییدگی مفصل چیست


مهمترین علائم ساییدگی مفصل یا  آرتروز عبارتند از:

  • درد ساییدگی مفصل بتدریج شروع شده و در طول زمان شدت آن کم کم بیشتر میشود. درد در حین انجام فعالیت های بدنی بیشتر شده و با استراحت کمتر میشود. با شدید شدن آرتروز درد ممکن است در حین استراحت هم وجود داشته باشد. درد ممکن است در مفصل مبتلا شده احساس نشود و در نقطه ای دورتر احساس شود. مثلا در مفصل ران ممکن است در ران احساس شود.
  • خشکی و محدودیت حرکت مفصل : در بیماران مبتلا به آرتروز، خشکی مفصل معمولا در صبح ها بیشتر بوده و بتدریج در طول روز کم میشود. البته این خشکی زودتر از خشکی که در روماتیسم مفصلی دیده میشود خوب میشود. معمولا خشکی مفصل بیمار بعد از گذشت نیم ساعت خوب میشود.
  • تورم مفصل: تورم مفصل از علائم آرتروز است ولی این تورم معمولا همراه با قرمزی و گرم شدن مفصل نیست
  • مفصل مبتلا به ساییدگی مفصل معمولا بزرگتر میشود که به علت رشد استخوان های اطراف مفصل است
  • گاهی اوقات مفصل مبتلا به آرتروز تغییر شکل داده و امتداد استخوان های دو طرف آن تغییر میکنند. بطور مثال پرانتزی شدن زانو میتواند از علائم آرتروز زانو باشد
  • لنگش و بد راه رفتن در اثر ساییدگی مفاصل ران و زانو ایجاد میشود. این بیماران احتمال بیشتری دارد که زمین بخورند.


در ابتدا سطح غضروف ریش ریش و لایه لایه میشود. با هر آسیبی مقداری از روی غضروف برداشته میشود تا اینکه بتدریج کلفتی غضروف کم میشود. کم شدن کلفتی غضروف که در رادیولوژی بصورت کاهش فاصله مفصلی دیده میشود از علائم اولیه شروع ساییدگی مفصل است.
 


مهمترین اقداماتی که برای کنترل آرتروز انجام میشوند عبارتنداز :


تغییر روش زندگی یا Lifestyle


از مهمترین روش های کاهش علائم ارتروز تغییر دادن روش زندگی است. مهمترین آنها عبارتند از

  • کم کردن سطح فعالیت های بدنی
  • استفاده کمتر از پله و زمین های شیب دار در آرتروز زانو و مفصل ران
  • استفاده از توالت های صندلی دار در آرتروز زانو و مفصل ران
  • خوابیدن در بستر کمی سفت در آرتروز ستون مهره
  • بلند نکردن اجسام سنگین
  • یاد گرفتن طرز صحیح بلند کردن اجسام از روی زمین

 

ورزش

انجام نرمش های کششی و تقویتی میتواند تا حد زیادی قابلیت انعطاف مفاصل را حفظ کرده و آنها را قوی نگه دارد تا بتوان از عهده انجام فعالیت های روزمره برآمد. شنا و پیاده روی از نرمش های خوب هستند. آرتروز هر مفصل نرمش های مخصوص به خود دارد که با یاد گرفتن آنها میتوان تا حدود زیادی درد را کاهش داد.


کاهش وزن

اگر چاق هستند کم کردن وزن میتواند تا حد زیادی درد ناشی از آرتروز را کم کند. حتی چند کیلو کاهش وزن هم تاثیرات مهمی در کم کردن علائم بیماری دارد. اگر وزن متعادل دارید باز هم کم کردن وزن میتواند در کاهش علائم بیماری به شما کمک کند.


وسایل کمکی

استفاده از وسایلی مانند بریس های زانو، کفی های مخصوص کفش و زیاد چسب زدن به کشکک برای کنترل حرکات آن میتواند در کاهش دردهای زانو به علت آرتروز موثر باشد.


عصا

به دست گرفتن عصا در دست مقابل اندام دچار آرتروز یا ساییدگی مفصل میتواند تا حدی درد ناشی از بیماری در مفصل ران و زانو را کم کند.


گرما

گرم نگه داشتم مفصل مبتلا به آرتروز میتواند تا حدی درد ناشی از آن را کاهش دهد. این گرما میتواند با استفاده از لباس های کلفت تر بدست آید و یا با استفاده از وسایل کمکی مانند کیسه آب گرم یا حوله برقی بتوان مفصل مبتلا را گرم کرد.


دارو

دارو میتواند درد و التهاب ناشی از آرتروز را کاهش دهد. برای مطالعه داروهای مورد استفاده در ساییدگی مفصل به مقاله بعد مراجعه کنید.


عمل جراحی

از اعمال جراحی متفاوتی در درمان آرتروز استفاده میشود. درمان های جراحی معمولا برای بیمارانی بکار برده میشود که درد و ناراحتی آنها به اقدامات درمانی قبلی پاسخ مناسبی ندهد. برای مطالعه در مورد انواع اعمال جراحی مورد استفاده در آرتروز به مقاله بعدی مراجعه کنید.


درمان های دارویی مورد استفاده در ساییدگی مفصل

داروهای متفاوتی برای کاهش درد ناشی از آرتروز بکار برده میشوند که مهمترین آنها عبارتند از:

  • استامینوفن : استامینوفن یکی از رایج ترین داروهای مورد مصرف برای کاهش درد است. اگر تقریبا هر روز درد دارید بهتر است دارو را بطور مرتب و روزانه مصرف کنید نه اینکه صبر کنید تا درد شروع شود و آنوقت از دارو استفاده کنید.


  • داروهای ضد التهابی : داروهای ضد التهابی با کاهش التهاب موجب کاهش درد مفصل میشوند. ایندومتاسین، بروفن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ناپروکسن، مفنامیک اسید، پیروکسیکام و ملوکسیکام جزو این دسته دارویی هستند. 
  • از دارو های ضد التهاب موضعی مانند پماد پیروکسیکام میتوان بصورت مالشی بر روی پوست مفصل دردناک استفاده کرد. این مواد وقتی بصورت موضعی استفاده میشوند کمتر جذب خون شده و عوارض کمتری دارند.

    • گلوکزآمین و کندروآیتین سولفات : گرچه امروزه به عنوان داروهای غضروف ساز از آنها بسیار استفاده میشود ولی موثر بودن آن هنوز مورد شک است و مطالعات علمی هنوز نتوانسته اند مفید بودن آنها را آرتروز نشان دهند.


عمل جراحی و درمان ساییدگی مفصل



تعویض مفصل : در موارد ساییدگی شدید میتوان از جراحی تعویض مفصل استفاده کرد. مفاصل مصنوعی بطور وسیعی در مفصل های ران و زانو استفده میشوند.

عمل جراحی تعویض مفصل زانو بیشتر در افراد مسن و میانسال انجام میشود ولی امروزه با بکارگیری مفاصل مصنوعی بهتر و تکنیک های جراحی جدیدتر میتوان در سنین جوانی و حتی نوجوانی هم این عمل را انجام داد. سن بیمار، وزن وی و یا جنسیت او عامل تعیین کننده در تصمیم گیری برای انجام جراحی نیست و مهمترین عامل در تصمیم گیری شدت درد بیمار و ناتوانی است که این درد برای زندگی بیمار ایجاد کرده است. البنه باید این نکته را در نظر داشت که در افراد چاق احتمال عفونت بعد از جراحی 3 برابر و احتمال لق شدن مفصل 1.5 برابر افراد معمولی است.

گرچه ممکن است اینطور به نظر برسد که انجام جراحی تعویض مفصل زانو در سنین پایین فرد را مجبور میکند تا در سنین بالاتر یک بار دیگر مفصل را جایگرین کند ولی مطالعات نشان داده است که هرچه این عمل جراحی زودتر انجام شود نتیجه آن در از بین بردن درد و خشکی مفصل بهتر خواهد بود.